Budowane z okazji świąt lub jako forma dzielenia się lokalną tradycją. Największe garnki gliniane na świecie. Poznajcie rekordzistów Guinnessa w aż dwóch kategoriach!
Spis treści
Aktualne rekordy
Największy gliniany garnek (wypalony), 2020, Mmala Oefile
Aktualny rekord Guinnessa w kategorii „Największy gliniany garnek (wypalony)” należy do pochodzącego z Botswany Mmali Oefile. Na co dzień Mmala jest nauczycielem plastyki i artystą. Rekord miał dla niego dwojakie znaczenie – było to wyzwanie na arenie międzynarodowej, a jednocześnie podzielenie się tradycją i kulturą afrykańską.
Planowanie rekordu rozpoczęło się w 2018 roku, a budowa w kolejnym. Projekt został ukończony w 2020 roku, całość zajęła półtora roku więcej niż Mmala pierwotnie planował. Finalnie garnek mierzył 3,5 metra wysokości.
Gliniany garnek powstał z połączenia dwóch rodzajów glinek pochodzących z okolic – brązowej, gruboziarnistej gliny, która ma właściwości wzmacniające oraz czerwonej gliny, która jest bardziej giętka. Do całości dodana została „lentswana”, czyli szamot, który nadaje sztywności glinie, dzięki czemu możliwe jest budowanie wyższych prac.
Do wypalenia garnka użyto między innymi krowiego łajna, które ma właściwości zapobiegające powstawaniu pęknięć, co było bardzo istotne przy tak ogromnym naczyniu. Nie udało się jednak uniknąć pewnych problemów związanych z gliną. Wpływ na nią miały na przykład zmieniające się pory roku, surowiec zachowywał się inaczej w różnych warunkach pogodowych.
Produkt różni się od początkowych wyobrażeń jego twórcy. Na przestrzeni kilkunastu miesięcy projekt ulegał zmianom. Problemy związane z pandemicznym lockdownem i samym materiałem sprawiły, że początkowo zakładane kształt i rozmiar musiały ulec zmianie.
Mmala powiedział, że zawsze chciał zrobić coś dobrego dla swojego regionu i uczniów. Wspomniał o tym, że część dzieci nie zdała z kilku przedmiotów i nie mogła kontynuować nauki w szkole średniej. Mmala wiedział, że są wśród nich uczniowie, którzy bardzo dobrze radzili sobie na jego przedmiocie.
Zawsze chciałem zabrać te dzieci z ulic i wykorzystać ich talent. Zawsze pasjonowałem się ceramiką, stąd decyzja o wykorzystaniu mojego talentu w połączeniu z talentami moich uczniów – powiedział Mmala.
Największy ceramiczny garnek, 2014, Rytis Konstantinavicius
Z okazji 32. Ogólnopolskich Dni Pszczelarza, w Babimoście odbyła się próba ustanowienia nowego rekordu Guinnessa na największy garnek do miodu. Jego ulepienia podjął się pan Rytis Konstantinavicius, artysta pochodzenia litewskiego. Osiągnął on dwa rekordy Guinnessa – największy ceramiczny garnek oraz największy gliniany garnek (wypalony). Pierwszy z nich nadal należy do niego, natomiast drugi został pobity przez Mmalę Oefile w 2020 roku.
Praca nad garnkiem rozpoczęła się 21 sierpnia 2014 od ułożenia podestu z 1600 cegieł. W ciągu następnych siedmiu dni garnek stopniowo nabierał kształtów. Punktem kulminacyjnym był oczywiście wypał naczynia, który trwał ponad 14 godzin!
Do ulepienia garnka zużyto aż 3 tony gliny. Jak wspomina jego twórca, projekt powstał już 15 lat temu, lecz dopiero w 2012 udało się znaleźć sponsora, którym zostało miasto Babimost.
Podczas lepienia nie obyło się bez niespodzianek. Najpierw mocny podmuch wiatru złamał nogi namiotu, pod którym pracował artysta. Z uwagi na silne ruchy powietrza, które odczuwalne były niemal przez cały czas, organizatorzy zmuszeni byli postawić dużą przyczepę osłaniającą garnek.
Gdy uporano się z wiatrem, przyszedł czas na deszcz, który padał przez trzy dni bez przerwy. Chociaż namiot był szczelny, to powstające wokół niego kałuże zapełniały garnek wilgocią, co w ostateczności mogło doprowadzić do jego rozsadzenia podczas wypału. W celu uniknięcia katastrofy, z pobliskiego lotniska dostarczono potężnej mocy nagrzewnicę na olej opałowy, z długim i giętkim rękawem służącą do nagrzewania samolotów zimą.
Ostatni problem napotkano podczas wypału garnka. Po siedmiu godzinach w piecu, okazało się, że otwór w pokrywie pieca jest za szeroki przez co temperatura nie utrzymywała się na odpowiednim poziomie. Jedynym rozwiązaniem tej sytuacji było wejście na górę pieca (4 metry wysokości) i ręczne nałożenie przysłony. Tego karkołomnego zadania, pod asekuracją straży pożarnej, podjął się sam Rytis Konstantinavicius. Warto dodać, że gdyby cokolwiek poszło niezgodnie z planem, artysta wpadłby do środka gorącego (800 stopni Celsjusza) garnka.
Oficjalnej mierzenie garnka odbyło się pod fachowym okiem niezależnych świadków, którzy potwierdzili, że nowy rekord Guinnessa na największy garnek wynosi od teraz:
- 310,1 cm wysokości,
- 689,5 cm obwodu w najszerszym miejscu,
- 502,9 cm obwodu otworu,
- 466 cm obwodu podstawy,
- 160,1 cm średnicy otworu.
Poprzednie rekordy
Największy ceramiczny garnek, 2011, Oegosan Onggi
Poprzedni rekord Guinnessa w tej kategorii ustanowiono we wtorek 28 czerwca 2011 roku w wiosce o dźwięcznej nazwie Oegosan Onggi w Korei Południowej. Celem lokalnych polityków, którzy zorganizowali wydarzenie było rozreklamowanie na szeroką skalę „onggi”, czyli tradycyjnej koreańskiej ceramiki produkowanej z gliny i wody z popiołem.
Onggi może być używane niemal do wszystkiego, począwszy od naczyń, poprzez garnki aż do pojemników na jedzenie i wodę. Główną cechą onggi jest jej znaczna przepuszczalność powietrza, w przeciwieństwie do plastikowych opakowań. Dzięki temu przechowywane napoje i jedzenie są znacznie świeższe i smaczniejsze.
Finalny produkt był szóstą próbą pobicia rekordu w tej kategorii. Pięć poprzednich garnków nie wytrzymywało procesu opalania i pękało podczas produkcji.
Onggi jest od początku do końca wytworem ludzkich rąk. Najpierw nadaje jej się odpowiedni kształt i połysk, później wypala w piecu przez ok. 10 dni w temperaturze 1300 stopni Celsjusza.
Według wytycznych Rekordów Guinnessa garnek musiał być nie tylko największy na świecie, ale też posiadać odpowiednią wagę. Zważenie jak się później okazało było bardzo trudną czynnością ze względu na niezwykłą delikatność naczynia.
Końcowe pomiary były wręcz zaskakujące:
- waga – 172 kg
- wysokość – 223 cm
- maksymalny obwód – 517,6 cm
- obwód otworu – 214 cm
- średnica otworu – 69,4 cm
- obwód dna – 285 cm
