Wulkan w Polsce brzmi dość nieprawdopodobnie jednak to nie powieść science- fiction ani wymysł bogatej wyobraźni filmowców. Nie dość, że faktycznie można tu znaleźć wulkan, to na dodatek „Śląska Fujijama” ustanowiła nowy rekord Polski!
Ostrzyca Proboszczowicka to miejsce, o którym być może nie wszyscy słyszeli. Znajduje się ona na Pogórzu Kaczawskim (Sudety Zachodnie, niedaleko granicy czeskiej) w malowniczym rezerwacie i jest znana ze złóż bazaltu oraz wspaniałej flory i fauny, spotykanych w tej okolicy. Górujący nad okolicą wierzchołek Ostrzycy Proboszczowickiej jest 501 – metrowym kominem wygasłego wulkanu, stanowiącym zarazem punkt widokowy na całą panoramę gór.
Jest to również najwyższy wulkan w Polsce. Góra znajduje się w rezerwacie geologiczno – florystycznym i należy do najbardziej zróżnicowanego geologicznie i tektonicznie pasma górskiego na terenie Polski. Znajduje się tam aż dwadzieścia sześć rodzajów cennych skał i minerałów, między innymi bazalt, agat, ametyst, malachit czy srebro. Na tym terenie odznaczają się aż trzy okresy działalności wulkanicznej.
Do niedawna Ostrzyca Proboszczowicka była tez miejscem, w którym można było znaleźć, niestety dziś już wymarły na terenie Polski, gatunek czosnku sztywnego (to odmiana stanowiąca cenny relikt epoki lodowcowej!) Góry mają charakter zrębowy, co oznacza, że powstały na skutek przesunięcia płyt tektonicznych. Najstarsze skały liczą sobie aż pięćset milionów lat i pochodzą z epoki kambryjskiej.
Występuje tam również bogata fauna – motyle oraz świdrzyki skalne, które są rzadkimi gatunkami ślimaków. Z tym miejscem związanych jest wiele legend, na przykład opowiadająca o tym, że w czasach reformacji diabeł chciał zabrać do piekła legnickich innowierców, lecz wypadli mu z worka, który rozdarł się zahaczając właśnie o szczyt Ostrzycy. Oprócz tego w czasach kultury łużyckiej (czasy młodszej epoki brązu) ten największy wulkan w Polsce był istotną częścią kultu Słońca.
Ostrzyca Proboszczowicka to najwyższy, choć nie jedyny wygasły wulkan w Polsce – ze względu na ich występowanie w tamtejszym rejonie, teren rezerwatu nazywany jest Krainą Wygasłych Wulkanów. Inne polskie wulkany, niższe od rekordzisty to: Okole, Bazaltowa Góra, Górzec, Czartowska Skała, Grodziec, Organy Wielisławskie i Wilcza Góra. Być może Góry Kaczawskie i inne wygasłe wulkany w Polsce pojawią się na mapie naszych podróży wakacyjnych? Byłoby warto, zważywszy na piękne widoki i bogatą historię regionu.
